از مدتها پیش برای انجام یک سخنرانی و طبعا دیدار با هموطنان ایرانی به وین دعوت شده بودم و من نیز پذیرفته بودم. این دعوت که به وسیله « کانون فرهنگی ایرانیان وین » صورت گرفته بود، در اواخر آوریل انجام شد. روز پنجشنبه 9 اردیبهشت / 29 آوریل از فرودگاه رم به قصد وین حرکت کردم. گرچه هواپیما با سه ساعت تأخیر پرواز کرد. نمی دانم علت همان مشکلات هوا به دلیل ماجرای آتشفشان ایسلند بود یا چیز دیگری. در فرودگاه وین آقای بیژن افتخاری و آقای احمد هاشمی را ملاقات کردم. افتخاری از مسئولان انجمن فرهنگی ایرانیان و هاشمی از اقوام و از دوستان قدیم من و نیز از اعضای انجمن است.
شب را مهمان احمد آقا بودم که البته تا پایان سفر چنین بود. صبح فردا، جمعه، همراه ایشان سری به شهر وین زدیم و از برخی مناطق دیدنی مرکز شهر دیدن کردیم. از میدان شهرداری آغاز کردیم و از کنار بناهای پارلمان، دادگستری، کتابخانه، تأتر شهر، مجموعه موزه ها، کلیساها و کاخهای متعدد ( و جاهای دیدنی دیگر که اکنون به یاد نمی آورم ) گذشتیم و در همه جا میزبان من توضیحات مفید و روشنگری از سوابق و حال این بناها و مکانها و چگونگی استفاده کنونی آنها ارائه می داد. جای خاصی را ندیدیم اما همین اندازه که از خیابانهای قدیمی و غالبا سنگ فرش و پیاده روهای عریض و از کنار درختان انبوه و با شکوه و پوشیده از سبزینه های بهاری رد شدیم و نماهای زیبا و چشم نواز بناهای کهن را مشاهده کردیم، بسیار دلچسب و خرسند کننده بود. گرچه تقریبا تمام شهرهای مهم و مشهور اروپا تاریخی اند و دارای خیابانها و بناها و کلیساهای بزرگ و با شکوه و زیبا و چشم نواز و غالبا مسحور کننده اند و از نظر زیبایی و هنری و معماری یادگار قرون وسطی و قرون اخیرند، اما در این میان برخی شهرها از جایگاه خاصی برخوردارند و وین یکی از همین بهترین ها و زیباترین ها است. شهر در عین قدمت، تمیز و زیبا و نماهای ساختمانها چشم نواز و با شکوه اند. از نظر معماری گوتیک قرون وسطی بویژه معماری کلیساها ( مخصوصا کلیسای مرکزی )، واقعا سحرانگیز هستند. تقریبا در محدوده ای که دیدم، هیچ بنای جدید وجود ند اشت. طبق اطلاع بنای تازه در این محدوده ممنوع است. وین از شهرهای مهم اروپا است که یادآور حوادث مهم اروپا در طول هزار سال اخیر است. شاهان آن از بانفوذترین شاهان بودند و شماری از آنها نقش مهمی در تحولات سیاسی و تمدنی اروپا داشتند. کسانی که تاریخ اروپا را بدانند، با تماشای وین خاطرات زیادی در ذهن شان زنده می شود.
عصر جلسه سخنرانی در سالنی در دانشگاه فنی برگزار شد. حدود صد نفری آمده بودند. عنوان صحبت من « جنبش سبز و نقش روحانیت » بود. پس از سخنرانی نیز طبق معمول پرسش و پاسخ بود. در مجموع جلسه خوبی بود و ظاهرا موجب رضایت میزبانان و شرکت کنندگان بود.
فایل صوتی را از اینجا بشنوید:
[Audio:2010-04-30a.mp3]
صبح شنبه برای تماشای مراسم اول ماه مه روزجهانی کارگر به میدان جلو شهرداری رفتیم. مراسم بزرگ و با شکوهی بود. ده ها هزار نفر از محلات و مناطق شهر به شکل کارناوال و همراه با جشن و شادمانی و نواختن موسیقی و گاه پایکوبی و رقص به سوی مرکز شهر و میدان جلو شهرداری روان بودند. لباسهای سرخ و پرچم های قرمز و نیز بادکنکهای قرمز فراوان بودند. اما میانگین سن شرکت کنندگان حدود پنجاه سال بود که غیر طبیعی می آمد. البته دوست من می گفت به خاطر رشد منفی جمعیت در اروپا است. گرچه بعدا گفته شد که شب گذشته حدود صد و پنجاه هزار جوان عضو حزب سوسیال دموکرات در همین منطقه راهپیمایی کرده بودند. از آنجا که شهرداری در دست این حزب است و نیز صدراعظم از این گروه است، جمعیت امروز وابسته به همین حزب بوده است. بسیار متأسف بودم که در کشور بلازده ما نه تنها چنین امکانی وجود ندارد، بلکه غالبا جز سرکوب و فقر و محرومیت چیزی نصیب کارگران نمی شود.
عصر به دفتر انجمن فرهنگی رفتیم تا طبق قرار شب گذشته با دوستان شرکت کننده گفتگوی آزاد داشته باشیم. این برنامه هم اجرا شد و سه ساعتی طول کشید.
صبح روز یک شنبه ابتدا به دیدن کاخ « شُون بُرون » رفتیم که روزگاری مقر فرمانروایی « کایسر » ( = قیصر ) بوده است. وین از شهرهای پر رونق توریستی اروپا است و یکی از جاهای دیدنی همین کاخ است که در محوطه طبیعی بسیار زیبایی واقع شده است. فرصت نبود که از داخل کاخ بازدید کنیم و فقط به گردش در حیاط گسترده و زیبای آن بسنده کردیم.
ناهار را مهمان دوستی تازه آشنا بودیم که در رستورانی برقرار شد. این دوست چند تن دیگر از دوستانش را که عمدتا استاد دانشگاه و اهل دانش و ادب بودند و عضو یک جمع ادبی حافظ و مولوی خوانی نه اهل سیاست، دعوت کرده بود. از این رو تمام چهار ساعت وقت ما یکسره به مباحث دینی و نظری گذشت.
پس از آن حدود ساعت پنج بعد از ظهر طبق قرار قبلی به محل یک رادیوی اینترنتی به نام « کوچه » رفتیم که چند جوان ایرانی آن را اداره می کنند. یک گفتگوی یک ساعته درباره مفهوم « مشروطه خواهی » و « جمهوری خواهی » در ایران عصر اصلاحات و ایران کنونی انجام شد.
آنگاه باز طبق قرار قبلی برای دیدار جوانان سبز وین به دانشگاه رفتیم. حدود ده نفری بودند که جملگی دانشجو بودند. دوساعتی با این دوستان جوان پیرامون مسائل داخلی ایران و جنبش سبز صحبت و گفتگو شد.
روز دوشنبه ساعت ده صبح بر اساس قرار قبلی به دانشگاه حقوق رفتیم و با پروفسور «posts» مسئول بخش ادیان این دانشگاه دیدار کردیم و در کلاس درس دانشجویان شرکت کردم و دوساعتی به بحث و گفتگو گذشت. ترجمه با همت خانم دکتر ژاله گوهری انجام شد. رئیس دانشگاه و آقای پوستس و دو تن دیگر از استادان نیز حضور داشتند. صحبت اولیه من درباره امکان نواندیشی در اسلام – شیعی بود که بعدا در سایت منتشرخواهد شد.
عصر نیز با خبرنگار روزنامه اطریشی « استاندارد » مصاحبه کردم. موضوع آن شرایط کنونی ایران و برخی مباحث مذهبی بود.
صبح روز سه شنبه 14 اردیبهشت / 4 مه به رم و کیوسی بازگشتم.
در مجموع سفر خوبی بود. سفر همواره بر آگاهی و تجربه آدمی می افزاید.