اشاره: چندی پیش یکی از خبرنگاران رادیو دویچه وله در آلمان دو پرسش از من کرد و من به هر دو پاسخ دادم و آن پاسخ ها در متن گزارشی به زبان آلمانی در همان رسانه منتشر شد. اکنون محض اطلاع فارسی زبانان همان پرسش ها و پاسخ ها در اینجا عینا منتشر شود. قسمت نخست پیش از این منتشر شد و دوم اکنون منتشر می شود.
یکی از منتقدان شناخته شده حکومت امام جمعه اهل سنت زاهدان، آقای مولوی عبدالحمید است. طرفداران حکومت این انتقادها را نشانه رواداری و آزادی بیان می‌دانند. مخالفان حکومت نگران امنیت جانی آقای عبدالحمید هستند. ممکن است نیروهای امنیتی صدای او را خاموش
کنند؟
پاسخ:
در باره مولوی عبدالحمید می توان گفت که:
اولا، عبدالحمید در منطقه پرتنش سیستان و بلوچستان ایران همواره یکی از استوانه های اثرگذار تعادل و توازن بوده و از این رو حاکمیت به وجود او نیاز دارد. مولوی در برابر افراطیون سلفی و حتی مسلح و تروریستی منطقه همواره مقاومت کرده و اعمال و اقدامات آنان را محکوم کرده است. حتی حکومت بارها با وساطت عبدالحمید شماری از گروگان ها را از اسارت گروه های جهادی سنی نجات داده است. در این دوران مولوی همکار مؤثری برای جمهوری اسلامی بوده است.
ثانیا، تا سال گذشته در مجموع حاکمیت و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی با مولوی مشکل جدی نداشتند. در واقع نوعی همکاری و منفعت دو طرفه برقرار بوده است. اما در جریان جنبش مهم «زن، زندگی، آزادی»، به ویژه پس از کشتار وحشیانه ی جمعه خوانین زاهدان، عبدالحمید مواضع تندتری اتخاذ کرد که البته بخش هایی از آن نه با مواضع مذهبی اهل سنت چندان سازگار می نماید و نه با مواضع مذهبی و سیاسی معمول خود او انطباق داشت. ایشان حتی در آغاز روی کار آمدن طالبان جهادی در افغانستان در دو سال پیش، از آنان استقبال کرده و حمایت کرده بود. به هر تقدیر مواضع ملی و عام وی در سطح ملی ایرانی خوش درخشید. چنین بود که نظام سیاسی نیز دچار سردرگمی شد. نمی توان از یاد برد که اکنون مولوی عبدالحمید در سطح ملی و حتی در سطح جهانی چهره ای است مطرح و اثرگذار.
در چنین فضایی است که مقامات جمهوری اسلامی در واقع هنور نمی دانند که با مولوی چه بکنند. او اکنون معتبرترین و با نفوذترین «شیخ الاسلام» ایران است. پیروان مذهبی بسیار دارد. وی، به دلیل بازگویی مطالبات عمومی در گستره ایران، در سطح ملی سخنانش شنیده می شود. برخورد با او بسیار پرهزینه خواهد بود و به احتمال زیاد بر تنش ها و آشوب های منطقه پرآشوب مرزی و بلکه مرزها خواهد افزود.
چنین می نماید که پیشنهاد حکومت تا کنون نوعی مدارای تحمیلی بوده است. اما روشن نیست تا کی و تا کجا ادامه یابد. سال گذشته اعلام شد که رهبر جمهوری اسلامی توصیه کرده بود که مولوی عبدالحمید را بدنام کنند تا از چشم مردم بیفتد اما چنین اقدامی از چشم مردم پنهان نمی ماند و حداقل تا کنون موفق نبوده است.
جمعه 31 فروردین 1403