اشاره: ساعتی پیش متنی که سال ها پیش در تاریخ عصر معاویه بن ابی سفیان و از جمله در باره شخصیت و کارنامه اش نوشته بودم را به مناسبتی می دیدم. به جملاتی برخورد کردم که جالب و مفید آمد. به نقل مسعودی (شیعی) در کتاب مروج الذهب خود (جلد دوم، ص 9-10) معاویه نکاتی در باره جنگ ها و ماهیت آن ها و عواقب شان گفته که برای همیشه و به طور خاص برای امروز و اکنون ما در ایران و منطقه مفید و روشنگر می نماید.
در این یادداشت کوتاه جملات معاویه را عینا نقل می کنم. شاید وجدانی بیدار و گوش هایی شنوا باشد.
+++
در این زمینه سخنان عاقلانه و حکیمانه ای از او گزارش شده که جالب و جاذب می نماید. او گفته است: «آغاز جنگ پچ پچ است و میانه ی آن شکایت و آخر آن بلیه است». یا: «آنچه در دل هاست جنگ را پدید می آورد و حادثه ی بزرگ از کار کوچک می زاید». او یک بار با استشهاد به شعری از امرؤالقیس گفته بود: «جنگ در آغاز چون زن جوانی است که با زینت خود به شخص نادان نزدیک می شود».
پنجشنبه 6 اردیبهشت 1403