پیامبر و خلفای نخستین در «حدیث دیگران»
جستار سی و هشتم درآمد با جستار سی و هفتم این سلسله گفتارها در تاریخ هفتاد سال نخست اسلام به پایان رسید. گفتنی است که این مقالات فرازهایی از مجموعه نسبتا بزرگ تاریخ قرن نخست (البته با تمرکز روی ایران پس از اسلام) هستند که در حال تحقیق و تحریر است و در صورت اتمام […]
بازگشت سلطنت؛ بایدها و نبایدها
اشاره: این مقاله در شماره 22 «میهن» منتشر شده است. درآمد اگر پادشاهی یا سلطنت را با دو مؤلفه «فرّ ایزدی» (یا «موهبت الهی» که در متمم قانون اساسی مشروطه با اصرار محمدعلیشاه گنجانده شد) و «وراثت» تعریف کنیم، سرزمین ایران (فلات ایران) آغازگر نظام سیاسی سلطنتی در دوره مادها و سپس شاهنشاهی از روزگار […]
مروری بر تاریخ اصلاح دینی در ایران معاصر
اشاره: این متن در وب سایت «ندای آزادی» منتشر شده و اکنون در اینجا نیز بازنشر می شود در این گفتار یک مقدمه و چهار فصل از مجموعه مباحثی که در آینده مطرح خواهند شد، خواهد آمد. مقدمه از دی ماه 1397 (اوایل سال 2018) به همت و ابتکار جمعی از اعضا و علاقه مندان […]
بازتفسیر قیام امام حسین و رخداد کربلا در بستر تاریخ اسلام و تشیع
جستارهایی در تاریخ هفتاد سال نخست اسلام – قسمت سی و هفتم درآمد در چهارمین قسمت از سلسله جستارهایی درباره جنبش حسین بن علی و واقعه کربلا و فاجعه عاشورا، سیری خواهیم داشت بر تفاسیر مختلف این واقعه در بستر تاریخ اسلام و تشیع و به ویژه در ایران معاصر. اهمیت داستان کربلا در تاریخ […]
رخدادی مهم اما تراژیک؛ نبش قبر یک زن بهایی
اشاره: این مقاله در نشریه «خط صلح» منتشر شده است احتمالا اغلب اهل نظر و رسانه اطلاع یافته اند که اخیرا در یکی از روستاهای دماوند کالبد یک بانوی بهایی را (ظاهرا شبانه) از گور در آورده و در بیابان رها کرده و بعد نیروی انتظامی پیکر را یافته و به اعضای خانواده اطلاع داده […]
هم¬نوایی با «هم¬صدایی در برابر تحریم»
اخیرا جمعی از هنرمندان و روشنفکران و فعالان عرصه های مختلف اجتماعی و مدنی کشورمان ایران، با امضای فراخوانی از عموم مردم جهان خواسته اند که در برابر تحریم های ظالمانه و ایران بر باده یک جانبه ایالات متحده آمریکا به اعتراض برخیزند. متن کوتاهی که نوشته اند با هوشمندی تمام تهیه شده و حاوی […]
نسبت قیام امام حسین با صلح امام حسن
جستارهایی در تاریخ هفتاد سال نخست اسلام – قسمت سی و ششم درآمد موضوع مهم دیگر تعیین نسبت قیام امام حسین با صلح امام حسن است که از دیرباز مورد بحث و مناقشه بوده و هست. از آنجا که جز امام حسین دیگر امامان ده‌گانه بعدی (امام چهارم تا دوازدهم)، هیچ یک از طریق جنبش […]
امکان اصلاح در دین اسلام
اشاره: این مقاله پیش از این در شماره ششم نشریه «آزادی اندیشه» منتشر شده و اکنون در اینجا بازنشر مشود. درآمد حول موضوع اصلاح (رفرم) و یا امتناع اصلاح در دین اسلام و یا در چگونگی و چرایی اصلاح دینی در ذهن و ادب اسلامی معاصر، موضوعات و مسائل مهم و فراوانی وجود دارد که […]
رشیدی مطلق های جدید و داستان «ارتجاع سرخ و سیاه»
اخیرا جریانی از سرنگونی طلبان در خارج از کشور اعلام موجودیت کرده که، افزون بر هماهنگی سنتی و رایج با عموم سرنگونی خواهان چهل ساله جمهوری اسلامی و استفاده از ادبیات تکراری این مجموعه، در پاره ای از موارد از ادبیات خاص و تازه هم بهره می گیرد. شاخص ترین این ادبیات یکی استخدام واژه […]
آیا قیام مسلحانه با هدف تغییر رژیم مجاز بوده است؟
جستارهایی در تاریخ هفتاد سال نخست اسلام – قسمت سی و پنجم درآمد چنان که آمد، قرار بر این شد که چهار فصل از مجموعه پانزده قسمتی موضوعات مربوط به جنبش حسین بن علی و رخداد کربلا فعلا در این سلسله جستارها، به بحث و مداقه نهاده شود و اینک دومین قسمت تقدیم می‌شود. در […]