مصاحبه با يورو نيوز: چه عواملی در ایجاد حادثه منا موثر بوده‌اند؟

nnدر سی و سومین برنامه «همراه با یورونیوز» دیدگاه های شما درباره حادثه منا و امکان جلوگیری از بروز چنین رخدادهایی را با پژوهشگران امور دینی، خانم صدیقه وسمقی و آقای حسن یوسفی اشکوری درمیان گذاشتیم.nnچرا حادثه منا اتفاق افتاد و چه باید کرد تا تکرار نشود؟nnصدیقه وسمقی پژوهشگر و نواندیش دینی در گفت و گو با یورونیوز با تاکید بر اینکه از حادثه منا نباید به عنوان «مشیت الهی» نام برد، افزود: «طرح چنین موضوعاتی بیشتر فرافکنی و رفع مسئولیت است. این نوع تعریف برای مشیت الهی را قبول ندارم. فکر می کنم سیاسی کردن این حادثه هم صحیح نباشد. »nوی به تنش های بین دولت های ایران و عربستان اشاره کرد و گفت: «این بحران باید به گونه ای حل و مدیریت شود که به تشدید آن نیانجامد.»nnوی به ضرورت بررسی این حادثه از زوایای متفاوت تاکید کرد و گفت: «قطعا باید معلوم شود که علت این حادثه چه بوده است و برای شناخت علت این فاجعه همکاری بین دولت عربستان با ایران و دیگر کشورهایی که در حادثه منا جانباخته داشته اند ضروری است.»nnبه گفته خانم وسمقی، اگر حتی عربستان در ایجاد حادثه منا نقش نداشته باشد اما نمی تواند از خود رفع مسئولیت کند. چراکه میزبان زائران است و باید برای اجرای بهتر این مراسم تمام تلاش خود را انجام دهد.nوی خواستار این شد که کارشناس ها از کشورهای مختلف به عربستان اعزام شوند و علت این حادثه شناسایی شود. این پژوهشگر مذهبی در عین حال گفت که برای پیشگیری از حوادث مشابه باید این موضوع حتما کارشناسی شود.nnخانم وسمقی به دو موضوع اشاره کرد که باید در بررسی این حادثه از آن ها خودداری شود: « یکی از مسائل دامن زدن به تشدید اختلاف های ایران و عربستان است. در تشدید این اختلاف ها نه ایران سود می برد نه عربستان و نه هیچ کشوری در خاورمیانه و حتی به ناامنی بیشتر منجر می شود.»nوی افزود: «نکته دیگر این است که از دامن زدن به شیعه و سنی کردن ماجرا یا عرب و عجم کردن آن هم باید به شدت خودداری شود.»nnوی به برخی مشکلاتی که عربستان در این حادثه ایجاد کرده اشاره داشت و گفت: «اینکه عربستان سعودی اجازه نداده است تا کارشناسان به این کشور اعزام شوند و اینکه از ارسال جنازه ها به ایران نیز تاکنون خودداری کرده و همکاری خوبی نداشته است به حاشیه ها دامن زده شده است.» nخانم وسمقی به فقدان اطلاع رسانی واقعی و به موقع اشاره کرد و گفت: «فقدان اطلاع رسانی درست به سوتفاهم و شک و گمان ها دامن می زند.»nnاین پژوهشگر ساکن سوئد به «مدیریت حجاج» به عنوان راه حل جلوگیری از این نوع حوادث تاکید کرد و گفت: «مدیریت حجاج با مدیریت حج یا مدیریت حرمین شرفین تفاوت دارد.» nوی مدیریت حجاج را بسیار مهم عنوان کرد و گفت: «مدیریت حجاج ربطی به عربستان ندارد. کشورهایی که حجاج را به زیارت می فرستند می توانند با یکدیگر کمیته مشترکی تشکیل دهند تا مثلا درباره تعداد حجاج، سهمیه بندی بین کشور و … تصمیم گیری کنند.»nوی افزود: «این کاری نیست که دولت عربستان بتواند در آن مداخله کند یا موافقت و مخالفت داشته باشد. این کار را کشورهای اسلامی خودشان می توانند انجام دهند علاوه بر آن آموزش های لازم هم باید داده شود.»nخانم وسمقی به موضوع آموزش تاکید زیادی داشت و گفت: «من فکر می کنم وقتی یک جمعیت زیاد به یک مراسمی در یک مکان محدود می رود باید حتما آموزش لازم به آنها داده شود تا حوادث کاهش یابند و ایمنی افزود شود.» nوی افزود: «همچنین باید کارشناسان تصمیم هایی برای افزایش ایمنی ها بگیرند و طرح های خود را به دولت عربستان اعلام کنند تا آنها به عنوان مجری و میزبان ملزم باشند که سیاست های ایمنی را رعایت کنند. این نوع مدیریت می تواند جمعی باشد.»nوی به عنوان یک پژوهشگر دینی از نوع اجرای اعمال حج نیز انتقاد کرد و گفت: «در حال حاضر بسیاری از اعمال حج به خاطر ازدحام جمعیت از حالت معنوی خود خارج شده است که باید درباره این مسائل تجدیدنظر صورت گیرد.»nnاز سوی دیگر حسن یوسفی اشکوری، پژوهشگر دینی ساکن آلمان نیز در گفت و گو با یورونیوز درباره مدیریت حج گفت: « مدیریت حج که در واقع مدیریت بیش از دو میلیون زائر مسلمان به حساب می آید،کار بسیار دشواری است و با توجه به محدودیت ها در امکانات مادی و مدیریتی نمی توان در نهایت یک مدیریت درست برای یک جمعیت نامحدود شکل گیرد.»nوی در عین حال به مکان برگزاری مراسم حج اشاره کرد و گفت: «مکانی که اعمال رمی جمرات در آن انجام می شود یک طرفه و محدود است و خود من ۳۰ سال پیش در آن مکان به خاطر فشار جمعیت دچار مشکل شدم.»nآقای اشکوری مدیریت مراسم سالانه حج را فراتر از مدیریت های دیگر مانند آب و نان و حمل و نقل عمومی عنوان کرد و افزود: «برای اینکه در آینده چنین فجایعی به وجود نیاید باید همه مسلمانان و علمای جهان اسلام راه چاره ای هم از نظر فقهی بیاندیشند که مثلا جمعیت را محدود کنند یا مراسم رمی جمرات را تغییر دهند و بخش دیگر هم بخش مدیریت سازمانی و رفاهی حجاج است.»nnوی به سخنان مقام های ایرانی اشاره کرد که می گویند با توجه به این حوادث باید مدیریت حج از عربستان گرفته شود و به یک هیات از کشورهای کنفرانس اسلامی واگذار شود. آقای اشکوری در این باره افزود: «به نظر می رسد در عمل چنین چیزی ممکن نیست. درست است که کعبه و مکه در عربستان سعودی واقع شده است و به عنوان یک زیارتگاه مذهبی متعلق به همه مسلمانان است اما در عین حال در آنجا یک حکومت ملی وجود دارد و مدیریت برعهده آنهاست. بنابراین هیچ دولت دیگری به بهانه اینکه ما هم مسلمان هستیم حق مداخله در آنجا را ندارد.»nآقای اشکوری راه حلی در این زمینه ارائه داد و گفت: «شاید راه حل میانه این باشد که دولت عربستان شورایی از علما و نمایندگان کشورهای اسلامی شکل دهد تا در مدیریت مراسم حج همکاری و رایزنی داشته باشند. اما اینکه جمهوری اسلامی می گوید این مدیریت از عربستان گرفته شود چنین چیزی عملا شدنی نیست.»nnوی در پاسخ به این پرسش که چه عواملی باعث حادثه منا شد گفت: «در این باره نمی توان اظهارنظر دقیق داشت چراکه اخبار و اطلاعات از ایران با اخبار و اطلاعات از عربستان متفاوت است. بنابراین نمی توان گفت که دقیقا چه حادثه ای رخ داده است. اما به خاطر پیگیری اخبار و اطلاعات می توانم این جمع بندی را داشته باشم که به نظرمن هم عربستان مسئولیت خاص خود را دارد. هم تک تک کشورها که زائر به حج فرستادند مسئولیت دارند.»nnوی در عین حال درباره اینکه آیا امکان دارد در کوتاه مدت درباره مسائل فقهی حج تغییراتی صورت گیرد گفت: «در چشم انداز کوتاه مدت چنین امکانی وجود ندارد که با ایجاد تغییرات در مسائل فقهی حج ، ایمنی بیشتر شود.»nوی افزود: «شاید در میان مدت و یا بلند مدت این شرایط ایجاد شود.»nnوی به برخی آداب و رسوم در رمی جمرات اشاره کرد و گفت: « بسیاری از علما و فقها در جوانی خود به مکه و حج رفته اند و اگر هم در این دوران رفته باشند آنها را در شرایط سخت قرار نمی دهند تا متوجه این مسائل شوند.»nnnمأخذ: يورو نيوزnhttp://persian.euronews.com/2015/09/30/what-factors-have-contributed-to-the-accident-in-mina/