نامه ای به سایت دگرباوران

این نامه در سایت دگرباوران منتشر شده استnدوست گرامی جناب آقای وحیدیnبا عرض سلام و آرزوی سلامتی و شادکامی برای شماnمتن شما را در سایت «دگرباواران» خواندم. داستان کم و بیش همان است که شما گفته اید. با این توضیح کوتاه و تکمیلی:nیکم. ماجرا این نیست که حقوق بشر و دموکراسی و حقوق شهروندی و مانند آن «هیچگونه همخوانی با تعالیم قرآن و اسلام، از بدو پیدایش آن، تا به امروز نداشته و ندارد»، ماجرا این است که اولا، بین متن قرآن و آنچه بعدها ذیل عنوان فقه و شریعت اسلامی قوام و دوان یافته است، نه تنها نسبت این همانی (نسبت تساوی) برقرار نیست بلکه در موارد مهمی نسبت تباین برقرار است. ثانیا، قرآن نیز (مانند دیگر متون دنیای کهن) ظرفیتی قابل ملاحظه برای قرائت ها و خوانش های متنوع و گاه متضاد دارد (به ویژه اگر با معیارهای هرمنوتیک مدرن عمل کنیم). از این رو «واقعیت» ها همواره برساخته زمانه اند و نه بیشتر. nآنچه من و آقای کدیور می کنیم خوانش تازه و متفاوتی از قرآن و سیره و سنت نبوی است (چنان که در بهائیت نیز چنین است). در این رویکرد، فکر می کنیم که اگر محمد در زمان ما بود و بر او وحی نازل می شد و او می خواست به مدیریت اجتماعی همت کند، با معیار «مقاصد الشریعه» و «علل الشرایع»، بی تردید همین تجارب جدید و قواعد مفید و عادلانه و اخلاقی دنیای جدید (از جمله حقوق بشر و دموکراسی و حقوق شهروندی) را تشریع و حداقل تأیید می کرد؛ چنان که محمد با قواعد و سنت های زمان خودش نیز چنین کرد و امروز همه قبول دارند که احکام اجتماعی اسلام، احکام امضایی اند. nدوم. هدف ما «ریشه کردن شرعیات» و حتی بحث «تقدم و تأخر» شرع بر عرف و برعکس نیست، بلکه هدف تجدید در مبانی اجتهادی و در نهایت ایجاد تغییر و تحول مثبت در احکام جزمی و قدیمی و متصلب شرعی است که در جهان مدرن ناسازگار افتاده اند و ای بسا در تعارض با عقلانیت و عدالت و اخلاق قرار گرفته اند. من بر خلاف عموم مسلمانان و به ویژه فقیهان، می پندارم که چنان احکامی از همان آغاز نیز برای همیشه نبوده اند. قابل تأمل اینکه خودتان اول فرموده اید کدیور و اشکوری مخالف شرعیات نیستند بلکه می خواهند هر چیز سر جای خود باشد و لی بعدا از ریشه شدن شرعیات سخن گفته اید و این دو سازگار نیستند. nسوم. به نظر می رسد که در نوشته ها از به کاربردن کلمات و تعابیر تند و به ویژه حاوی توهین و تحقیر نسبت به هر کسی پرهیز شود، مفیدتر و مؤثرتر است. این البته ربطی به محتوای بحث ندارد، بلکه صرفا از باب دوستی و نیکخواهی عرض شد. حفظ حرمت قلم هم یک اصل اخلاقی است و هم لازمه اثرگذاری در افکار عمومی و حتی در افکار مخالفان مورد نقد.nحسن یوسفی اشکوریnسه شنبه 5 خرداد 94/26 مه 2015 n n

Share:

More Posts

Send Us A Message