پاسخ هایی برای اندیشیدن 9 – چرا بزرگان دین خود کنیز داشتند؟

 

سلام حاج آقا. متشکر از پاسخ بسیط شما. تا حد زیادی قانع کننده بود ولی هنوز کاملا قانع نشدم. متوجه فرمایش شما هستم . همین مسئله در مورد شرابخواری هم صادق بود. چون شرابخواری گسترۀ بسیار وسیعی داشت اسلام ناگهان نیامد حکم به تحریم آن صادر کند و به صورت تدریجی و در طول سالیان دراز اینکار انجام شد ولی خود پیامبر و اهل بیت ایشان گمان نمی کنم شراب می خوردند. در مورد برده داری هم درست است نمی شد ناگهان برده داری را حرام اعلام کرد ولی میشد خود پیامبر و ائمه از غلام و کنیز استفاده نکنند تا الگویی باشد و یادر قرآن گفته نشود که کنیز بخرید اگر نمی توانید ازدواج کنید. بازهم ممنونم زنده و پایدار باشید

 

پاسخ:

پرسش شما کاملا جدی و مهم است. واقعیت این است که اشکال شما به استدلال من و مانند من در مورد ضرورت برخورد عملی و تدریجی با نظام برده­داری وارد است و من هم صادقانه می­گویم که پاسخی قانع کننده برای این ایراد و پرسش ندارم. اگر قبول کنیم که روح و جوهر توحید و آموزه­های برابری خواهانه و مساوات طلبانه قرآن و اسلام با خرید و فروش انسان و نهاد ضد انسانی برده­داری و بردگی مخالف و مغایر است، حداقل شخص پیامبر و بزرگان اصحاب و یا امامان دوازده گانه شیعی در طول حدود دو قرن و نیم می توانستند از این سنت هرچند رسمی و قانونی استفاده نکنند. حال آنکه طبق گزارش منابع، حداقل اکثر امامان کنیز داشتند و برخی امامان (مانند امام یازدهم) اصلا همسر نگزیده و فقط چند کنیز در اختیار داشتند. طبق قول مشهور مادر امام دوازهم (امام غائب) کنیز رومی بود (نرگس). در عین حال (اگر حافظه ام درست به یاد بیاورد) قابل توجه است که پیامبر و یا امامان کنیز می­خریدند اما کنیز و یا غلام نمی­فروختند.

با این همه پیش از این گفته­ام که ما امروز پس از چهارده قرن و بر اساس منابع تاریخی، منابعی که حداقل حدود دو قرن بعد از صدر اسلام پدید آمده­اند، به رویدادها و تحولات حجاز در اواسط قرن هفتم میلادی نگاه می­کنیم. این گسست عظیم کار تحقیق و داوری را در باره همه چیز سخت و دشوار می­کند. آنچه ما در اختیار داریم، فقط دستمایه خامی است برای نزدیک شدن به واقعیت­ها. از این رو تحلیل­ها و تبیین­های تاریخی ما عمدتا در حد معقول سازی گزاره هاست نه بیشتر و به همین دلیل همواره جای مناقشه و مجادله فراوان دارد. 

Share:

More Posts

Send Us A Message